Fundacja rodzinna to innowacyjny instrument sukcesyjny, który ma zabezpieczać majątek rodzinny i realizować wolę fundatora wobec przyszłych pokoleń. Ale każda fundacja potrzebuje organu zarządzającego – zarządu. I to właśnie jego członkowie biorą na siebie realną odpowiedzialność prawną i finansową.
Niestety, wiele osób przyjmujących funkcję członka zarządu nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji, które mogą z tego wyniknąć. A te – w razie błędnych decyzji lub zaniechań – mogą sięgać nawet odpowiedzialności osobistej całym majątkiem.
Kim jest członek zarządu fundacji rodzinnej?
Zarząd fundacji rodzinnej to organ wykonawczy, który odpowiada za:
- realizację celów określonych w statucie,
- zarządzanie majątkiem fundacji,
- podejmowanie decyzji finansowych i inwestycyjnych,
- reprezentację fundacji wobec instytucji i beneficjentów.
Członkiem zarządu może być zarówno fundator, członek rodziny, jak i osoba z zewnątrz – np. zaufany doradca, prawnik lub menedżer.
Odpowiedzialność członka zarządu – co mówi prawo?
Zarządzanie majątkiem fundacji to nie tylko formalność. To działanie z należytą starannością, której zaniechanie może skutkować:
- odpowiedzialnością cywilną za wyrządzone szkody (na rzecz fundacji lub beneficjentów),
- obowiązkiem naprawienia szkody z własnego majątku, jeśli działania zarządu były zawinione,
- potencjalną odpowiedzialnością karną, np. w przypadku nadużyć, sprzeniewierzenia środków lub działania na szkodę fundacji.
Nie każda decyzja biznesowa jest błędem, ale…
Zarząd fundacji podejmuje decyzje często w warunkach ryzyka, niepewności i długoterminowych skutków. Błąd inwestycyjny sam w sobie nie przesądza jeszcze o winie. Ale jeśli decyzja została podjęta:
- bez analizy,
- bez zgody wymaganych organów,
- z rażącym naruszeniem zasad należytej staranności lub przepisów statutu,
– wtedy członek zarządu może ponosić pełną odpowiedzialność za skutki swoich działań.
Czy można się zabezpieczyć? Tak, ale trzeba działać z wyprzedzeniem
Odpowiedzialność można ograniczyć poprzez:
- wdrożenie procedur decyzyjnych i compliance w fundacji,
- dokumentowanie procesu podejmowania decyzji (np. protokoły, analizy, opinie),
- korzystanie z profesjonalnych doradców prawnych i finansowych,
- zawarcie odpowiedniego ubezpieczenia OC dla członków zarządu,
- zapisanie w statucie jasnych reguł kompetencyjnych i kontrolnych.
Dlaczego to takie ważne?
W fundacji rodzinnej często chodzi o majątek gromadzony przez pokolenia. Jedna decyzja zarządu może mieć wpływ na całą strukturę sukcesyjną i relacje rodzinne. Dlatego świadomość odpowiedzialności i przygotowanie się do tej funkcji to obowiązek każdej osoby rozważającej przyjęcie roli członka zarządu.
W Semper Paratus pokazujemy, że istnieją bezpieczniejsze rozwiązania niż sama fundacja rodzinna
Choć fundacja rodzinna to krok w stronę ochrony majątku i uporządkowania sukcesji, nie jest rozwiązaniem idealnym dla każdego. W Kancelarii Semper Paratus Legal House:
- analizujemy ryzyka związane z odpowiedzialnością członków zarządu fundacji,
- pomagamy dobrać alternatywne formy ochrony majątku – bardziej elastyczne i dyskretne niż fundacja,
- proponujemy rozwiązania prawne i podatkowe, które zapewniają większą kontrolę i ograniczenie odpowiedzialności osobistej.
📞 Skontaktuj się z nami – pokażemy Ci, że sukcesja i ochrona majątku może odbywać się na lepszych warunkach niż te, które daje fundacja.