Zmiany dotyczące płacy minimalnej w Polsce odczują przede wszystkim pracodawcy. Nowe przepisy wprowadzają istotne modyfikacje, które zwiążą płacę minimalną z wynagrodzeniem zasadniczym oraz przeciętnym. Zmiany wynikają z unijnej dyrektywy o adekwatnych wynagrodzeniach minimalnych i zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.
Nowe zasady płacy minimalnej
Nowe przepisy zakładają, że wysokość najniższej krajowej będzie funkcjonować jak wynagrodzenie zasadnicze. Oznacza to, że pracodawca nie będzie mógł uzupełniać go premiami, nagrodami czy innymi dodatkami. Wynagrodzenie minimalne ma stanowić jedynie podstawowy i obligatoryjny składnik wynagrodzenia pracownika, bez dodatkowych elementów. Obecnie przy ustalaniu płacy minimalnej uwzględnia się również inne składniki, co pozwalało pracodawcom obniżać podstawę wynagrodzenia, a resztę rekompensować dodatkami.
Zmiana ta budzi niepokój pracodawców, ponieważ obniża elastyczność w kształtowaniu wynagrodzeń. Pracodawcy nie będą mogli proponować pracownikom podstawy niższej niż minimalna płaca krajowa, a każde dodatkowe świadczenie będzie musiało być traktowane jako dodatkowy benefit, a nie element składający się na minimalną płacę.
Dyrektywa UE w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych
Zmiany w polskim prawie wynikają z unijnej dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych. Dyrektywa ta zakłada, że kraje członkowskie UE mają ustanawiać procedury ustalania i aktualizowania płacy minimalnej na podstawie czterech obligatoryjnych kryteriów:
- Siła nabywcza ustawowych wynagrodzeń minimalnych z uwzględnieniem kosztów utrzymania,
- Ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład,
- Stopa wzrostu wynagrodzeń,
- Długoterminowe poziomy produktywności i ich zmiany.
Nowe regulacje mają na celu zapewnienie sprawiedliwego poziomu wynagrodzeń oraz zmniejszenie nierówności płacowych, a także zwiększenie ochrony pracowników przed nieuczciwymi praktykami pracodawców.
Zastrzeżenia pracodawców
Część pracodawców krytycznie odnosi się do proponowanych zmian, podkreślając, że wprowadzenie płacy minimalnej jako wynagrodzenia zasadniczego neguje tworzone z wysiłkiem systemy wynagradzania. Jak zauważa prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan: „Celem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest zapewnienie minimalnej ochrony pracownikom, a nie modyfikacja zasad wynagradzania. Tymczasem zaproponowana koncepcja jest niespójna z przepisami powszechnie obowiązującymi.”
Dodatkowym problemem jest powiązanie płacy minimalnej z wynagrodzeniem przeciętnym. Polski ustawodawca przyjął, że minimalna płaca będzie stanowiła 55% prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Minister Agnieszka Majewska, Rzeczniczka MŚP, wskazuje, że wartość ta powinna wynosić 50%, aby była zgodna z unijną dyrektywą, a zbyt wysoki poziom wynagrodzenia minimalnego może pogłębić zjawisko nierówności społecznych w mniej zamożnych częściach kraju.
Zmiany w minimalnej stawce godzinowej i kary dla pracodawców
Nowe przepisy przewidują również zmiany dotyczące minimalnej stawki godzinowej oraz kwestie terminów wypłat dla pracowników. Wprowadzona zostanie m.in. kara grzywny od 1500 zł do 45000 zł dla pracodawców, którzy wypłacają wynagrodzenie za każdą godzinę wykonania zlecenia w wysokości niższej niż aktualnie obowiązująca minimalna stawka godzinowa lub nie wypłacają wynagrodzenia w ogóle.
Zmiany te mają na celu skuteczniejsze zapewnienie ochrony minimalnych gwarancji płacowych oraz zapewnienie terminowości wypłat wynagrodzenia za pracę.
Co to oznacza dla pracodawców?
Nowe regulacje związane z płacą minimalną będą miały istotny wpływ na funkcjonowanie firm, szczególnie tych z sektorów mniej rentownych. Pracodawcy będą musieli dostosować się do nowych przepisów, zapewniając minimalne wynagrodzenie na poziomie zasadniczym, co może prowadzić do wzrostu kosztów pracy. Kancelaria Semper Paratus Legal House oferuje wsparcie w dostosowaniu się do nowych regulacji oraz w optymalizacji kosztów pracy, aby zminimalizować negatywne skutki dla firm.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak najlepiej przygotować się na nadchodzące zmiany i skutecznie zarządzać kosztami wynagrodzeń, skontaktuj się z nami już dziś!
