W latach 2020–2023 polscy przedsiębiorcy odzyskali łącznie 2,8 mld zł w postępowaniach podatkowych dotyczących prawa do odliczenia VAT. Sądy i organy odwoławcze masowo uchylały decyzje urzędów skarbowych, które wcześniej arbitralnie odmawiały firmom prawa do odliczenia podatku naliczonego z tzw. nierzetelnych faktur.
Fiskus kontra przedsiębiorcy – skala problemu
Urzędy skarbowe oskarżają przedsiębiorców o:
- uczestnictwo w tzw. karuzelach VAT,
- niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta,
- rozliczanie transakcji, które miały być fikcyjne lub dokonane przez inny podmiot.
Tymczasem wiele z tych oskarżeń okazuje się bezzasadnych. Wg danych Ministerstwa Finansów, w latach 2020–2023:
- w I instancji wydano 9445 decyzji określających inny podatek niż zadeklarowany,
- w 4666 przypadkach wniesiono odwołanie,
- w 1094 sprawach II instancja przyznała rację 844 przedsiębiorcom – wartość sporów to 1,49 mld zł,
- w 463 sprawach przed sądami WSA, 387 firm odzyskało 1,39 mld zł.
Przedsiębiorcy walczą i wygrywają
Przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na odwołania i skargi, bo wierzą, że urzędnicy przekraczają swoje uprawnienia. Podnoszą m.in., że:
- urzędnicy ignorują dowody potwierdzające realność transakcji,
- kontrole są prowadzone pod z góry założoną tezę,
- nie mają możliwości realnej obrony w I instancji,
- organy przerzucają odpowiedzialność za cudze błędy na uczciwych podatników.
Interpelacja poselska nr 4240 z sierpnia 2024 r. jasno wskazuje, że działania organów podatkowych przyczyniają się do niszczenia uczciwych firm, zwłaszcza rodzinnych.
Jak bronić majątku firmy?
Ministerstwo Finansów potwierdziło, że urzędnicy mają swobodę w ocenie dowodów, a stosowanie tzw. „Metodyki należytej staranności” nie gwarantuje, że fiskus uzna transakcję za wiarygodną. W praktyce oznacza to, że nawet staranny przedsiębiorca może zostać ukarany.
Zawarte w odpowiedzi MF dane potwierdzają jednak, że warto walczyć. Odwołania i skargi są skuteczne – firmy odzyskują setki milionów złotych i bronią swojego majątku przed bezprawiem.
