ZUS w październiku 2023 roku zamówił w Polskiej Sieci Ekonomii analizę dotyczącą konsekwencji wprowadzenia dobrowolnych składek na ubezpieczenie społeczne dla samozatrudnionych. Raport zatytułowany „Dobrowolne ubóstwo. O konsekwencjach dobrowolnego ZUS dla samozatrudnionych” został odebrany przez instytucję w czerwcu 2024 roku, ale od tamtej pory nie ujrzał światła dziennego. Dlaczego? Jakie wnioski zawiera analiza i co oznaczają one dla przedsiębiorców?
Dlaczego raport został utajniony?
Według Wirtualnej Polski, ZUS nie planuje publikacji raportu, a autorzy badania również nie otrzymali zgody na jego udostępnienie. Utajnienie analizy budzi kontrowersje, zwłaszcza że wnioski mogą mieć kluczowe znaczenie dla przyszłości systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce.
Co wynika z raportu?
- Przeważająca większość samozatrudnionych płaci minimalne składki Z analizy wynika, że 99,18% jednoosobowych działalności gospodarczych opłaca składki w minimalnej wysokości. Mimo że przedsiębiorcy mogliby płacić więcej, nie decydują się na to.
- Emerytury poniżej minimum Osoby, które założyły działalność po 1998 roku i będą płacić minimalne składki przez 30–35 lat, nie zgromadzą środków pozwalających na wypłacenie nawet minimalnej emerytury. W efekcie państwo będzie musiało dopłacać do tych świadczeń.
- Samozatrudnione kobiety w największym ryzyku ubóstwa Szczególnie zagrożone ubóstwem emerytalnym są kobiety prowadzone jednoosobową działalność gospodarczą. Powodem są ich niższy wiek emerytalny oraz przerwy w pracy związane z wychowywaniem dzieci.
- Dobrowolny ZUS to pułapka Wprowadzenie dobrowolnych składek, choć atrakcyjne w krótkim okresie, mogłoby być katastrofalne dla przyszłych emerytów. Państwo byłoby zmuszone dopłacać do emerytur milionów samozatrudnionych, co znacznie obciążyłoby budżet.
Co na to ZUS?
ZUS argumentuje, że raport zamówiła poprzednia prezes instytucji, prof. Gertruda Uścińska, a sam Zakład jest wyłącznie organem wykonawczym. Dokument został przekazany Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które również nie zdecydowało się na jego publikację.
Komentarz ekspertów
Jan Oleszczuk-Zygmuntowski, koordynator raportu, określa sytuację jako skandaliczną. Jego zdaniem, dobrowolny ZUS to „dobrowolna pułapka”, a jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest proporcjonalne oskładkowanie, gdzie wysokość składek zależy od dochodu. „Potrzebujemy odwagi, by bronić prawdy i rzetelnych badań naukowych, nawet jeśli nie są one modne czy opłacalne” – podkreśla ekonomista.
Co to oznacza dla przedsiębiorców?
Prowadzenie działalności gospodarczej i płacenie minimalnych składek może w przyszłości skutkować brakiem środków na emeryturę. Przedsiębiorcy powinni już teraz zastanowić się nad alternatywami, takimi jak dodatkowe oszczędzanie na emeryturę lub skorzystanie z doradztwa w zakresie optymalizacji obciążeń.
Skontaktuj się z nami!
Nasza kancelaria oferuje kompleksowe doradztwo dla przedsiębiorców. Pomożemy Ci wybrać najlepsze rozwiązania w zakresie zabezpieczenia finansowego na przyszłość i zoptymalizować składki ZUS. Umów się na bezpłatną konsultację i poznaj możliwości, jakie oferujemy.
