Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ujawnił dane, które rzucają nowe światło na problem zaległości w opłacaniu składek przez przedsiębiorców. Na koniec grudnia 2024 roku maksymalna kwota zadłużenia na aktywnych kontach płatników wyniosła aż 818 mln zł. To tylko nieznacznie mniej niż rok wcześniej – wtedy było to 822 mln zł.
Skąd się biorą długi wobec ZUS?
Do tak wysokiego zadłużenia przyczynia się wiele czynników. Wśród najważniejszych można wskazać:
- wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, w tym kosztów pracy i składek,
- trudności z utrzymaniem płynności finansowej przez mikro i małe przedsiębiorstwa,
- restrukturyzacje i przestoje w wielu branżach,
- niską skuteczność egzekucji długów przez ZUS.
W niektórych sektorach gospodarki, takich jak ochrona zdrowia czy transport, przedsiębiorcy zmagają się z ogromnym wzrostem kosztów wynagrodzeń, który bywa trudny do uniesienia, zwłaszcza przy niestabilnym rynku.
System do poprawy
Eksperci coraz głośniej mówią o potrzebie gruntownej reformy systemu. Z jednej strony konieczne jest uproszczenie rozliczeń dla przedsiębiorców, którzy mają drobne zaległości (np. poniżej 100 zł), z drugiej – bardziej stanowcze działania wobec tych, którzy od lat unikają płacenia składek na ogromne kwoty.
Wskazuje się również na konieczność:
- wprowadzenia proporcjonalnych składek ZUS dla małych firm zamiast ryczałtu,
- skrócenia procedur windykacyjnych wobec dłużników,
- zwiększenia przejrzystości i dostępności informacji o zaległościach.
Co to oznacza dla przedsiębiorców?
Dla wielu mikroprzedsiębiorców zadłużenie w ZUS staje się barierą w rozwoju firmy, przeszkodą w zdobywaniu kontraktów i ubieganiu się o finansowanie. Zaległości mogą skutkować zajęciami kont bankowych i mieniem firmowym, co w praktyce doprowadza część firm do upadku.
Dlatego coraz więcej przedsiębiorców rozważa alternatywne formy prowadzenia działalności, np. w formie spółki z o.o. lub za granicą, np. w Wielkiej Brytanii czy Zjednoczonych Emiratach Arabskich – gdzie system składek jest bardziej elastyczny i przewidywalny.
